خان جەمەتى پۇل قۇيۇش زاۋۇتى ئېلېكترونلۇق تاشلاندۇقتىن ئالتۇن ئېلىشنى پىلانلىدى

ئەنگىلىيە خان جەمەتى زەربىخانىسى ۋېلىشتا يۈزلىگەن كىلوگرام ئالتۇن ۋە باشقا قىممەتلىك مېتاللارنى يانفون ۋە نۇتۇبۇك قاتارلىق ئېلېكترونلۇق قالدۇقلاردىن قايتا ئىشلەش ئۈچۈن زاۋۇت قۇرۇشنى پىلانلىغانلىقىنى بىلدۈردى.

ئالتۇن ۋە كۈمۈشنىڭ ھەر ئىككىسى يۇقىرى ئۆتكۈزگۈچلۈككە ئىگە، ئاز مىقداردىكىسى باشقا قىممەتلىك مېتاللار بىلەن بىللە توك يولى تاختىسى ۋە باشقا ئۈسكۈنىلەرگە سىڭىپ كەتكەن. بۇ ماتېرىياللارنىڭ كۆپىنچىسى ھەرگىز قايتا ئىشلەنمەيدۇ، تاشلىۋېتىلگەن ئېلېكترونلۇق ئۈسكۈنىلەر كۆپىنچە ئەخلەت پونكىتلىرىغا تاشلىنىدۇ ياكى كۆيدۈرۈلىدۇ.

1100 يىلدىن ئارتۇق تارىخقا ئىگە بۇ زەرگەرخانا كانادانىڭ Excir دەپ ئاتىلىدىغان بىر باشلانغۇچ شىركىتى بىلەن ھەمكارلىشىپ، ئېلېكتروتو تاختىسىدىن مېتاللارنى ئايرىۋېلىش ئۈچۈن خىمىيىلىك ئېرىتمىلەرنى تەرەققىي قىلدۇرغانلىقىنى بىلدۈردى.

زەربخانا باشقۇرغۇچىسى شان مىللاردنىڭ ئېيتىشىچە، بۇ پروگرامما يۇقىرى ساپلىقتىكى قىممەتلىك مېتاللارنى تاللاپ ئايرىش ئۈچۈن لايىھەلەنگەن. زەربخانا ھازىر بۇ پىلاننى كىچىك كۆلەمدە ئىشلىتىپ، زاۋۇت لايىھىلەۋاتىدۇ. ھەر يىلى يۈزلىگەن توننا ئېلېكترونلۇق ئەخلەتلەرنى بىر تەرەپ قىلىش ئارقىلىق يۈزلىگەن كىلوگرام قىممەتلىك مېتاللارنى ئىشلەپچىقىرىشقا بولىدۇ دەپ ئۈمىد قىلىنماقتا. ئۇ يەنە بۇ زاۋۇتنىڭ «كېيىنكى بىر قانچە يىل ئىچىدە» ئىشقا كىرىشتۈرۈلۈشى كېرەكلىكىنى ئېيتتى.

ئەنگىلىيەدىكى ئالتۇن ھەققىدە

«فىنانسىيە ۋاقىت گېزىتى» نىڭ خەۋىرىگە قارىغاندا، ياۋروپا ئىتتىپاقىنىڭ ستاتىستىكا ئىدارىسى بولغان ياۋروپا ئىستاتىستىكا ئىدارىسىنىڭ ئەڭ يېڭى سانلىق مەلۇماتلىرىدا كۆرسىتىلىشىچە، ئەنگلىيەنىڭ ئالتۇن پىششىقلاپ ئىشلەش سانائىتىنىڭ مۇھىم نۇقتىسى بولغان شىۋىتسارىيەگە ئېكسپورت قىلغان ئالتۇن مىقدارى بۇ يىلنىڭ دەسلەپكى ئالتە ئېيىدا ئۆتكەن يىلنىڭ ئوخشاش مەزگىلىدىكى 83 توننىدىن 798 توننىغا يەتكەن. بۇ ئېكسپورت قىممىتى 29 مىليارد ياۋرو بولۇپ، دۇنيادىكى يىللىق ئالتۇن ئىشلەپچىقىرىش مىقدارىنىڭ تەخمىنەن %30 ىگە تەڭ.

ئەنگىلىيە ئالتۇن ئېكسپورتى تەخمىنەن ئون ھەسسە ئاشتى، تەھلىلچىلەر ئالتۇن باھاسىنىڭ تۆۋەنلىشى سەۋەبىدىن لوندوندىكى ئامبارلاردىن شىۋىتسارىيەدىكى نېفىت ئايرىش زاۋۇتلىرىغا، ئاخىرىدا ئاسىيادىكى ئىستېمالچىلارغا يۆتكىلىۋاتقانلىقىنى ئوتتۇرىغا قويدى. ئالتۇن باھاسى يەنىلا تۆۋەنلەۋاتقان بىر پەيتتە، بۇ يىلنىڭ دەسلەپكى يېرىمىدا ئەنگىلىيە ئېكسپورتىنىڭ كۆلىمى غەربلىك مەبلەغ سالغۇچىلارنىڭ ئالتۇنغا بولغان قىزغىنلىقىنى يوقاتقانلىقى ۋە مۈلۈكچىلىكنىڭ كەڭ كۆلەمدە ئۆزگىرىۋاتقانلىقىدىن دېرەك بېرىشى مۇمكىن.

لوندون دۇنيا ئالتۇن بازىرىنىڭ مەركەزلىرىنىڭ بىرى بولۇپ، بانكىرلارنىڭ مۆلچەرلىشىچە، ئەنگلىيە بانكىسىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان شەھەرنىڭ خەزىنىلىرىدە تەخمىنەن 10 مىڭ توننا ئالتۇن ساقلانغان بولۇپ، بۇنىڭ كۆپ قىسمى مەبلەغ سالغۇچىلار ۋە مەركىزىي بانكىلاردا ساقلانغان. ئاۋسترالىيەنىڭ Macquarie بانكىسىنىڭ تەھلىلىدە، ئەنگلىيەدە ئالتۇن بايلىقى بولمىغاچقا، ئالتۇن ETF فوندى (پۇل-مۇئامىلە ھاسىلاتلىرىنىڭ نەق ئالتۇن باھاسىنىڭ ئۆزگىرىشچانلىقىنى نازارەت قىلىدىغان ئالتۇن ئاساسلىق مۈلۈك) ئالتۇننىڭ ئاساسلىق مەنبەسى ئىكەنلىكىگە ئىشىنىلىدۇ. بۇ يىلنىڭ دەسلەپكى يېرىمىدا ئەنگلىيەنىڭ ئالتۇن ئېكسپورتىنىڭ كۆپ قىسمى مۇشۇ يەردىن كەلگەن. دۇنيا ئالتۇن كېڭىشى ئىلگىرى ئېلان قىلغان سانلىق مەلۇماتلارغا قارىغاندا، 2012-يىلىنىڭ ئىككىنچى پەسلىدە ئالتۇن ETF نىڭ ئېقىپ كېتىش مىقدارى 402.2 توننا بولغان، شۈبھىسىزكى، ئەنگلىيەنىڭ سېتىشى ئۇنىڭ ئاساسلىق تەركىبىي قىسمىنى ئىگىلىگەن.

بۇ يىلنىڭ باشلىرىدىن باشلاپ، بازار مەبلەغ سالغۇچىلىرى ئالتۇننى كەڭ كۆلەمدە ساتتى، بۇنىڭ بىلەن ئالتۇن باھاسىنىڭ زور دەرىجىدە چۈشۈپ كېتىشىگە سەۋەب بولدى. يېقىنقى مەبلەغ سالغۇچىلارنىڭ سېتىش دولقۇنى ئاستىلاشقا باشلىغان بولسىمۇ، دۈشەنبە كۈنى ئالتۇن ئىككى ئايلىق ئەڭ يۇقىرى سەۋىيىگە يەتكەن بولسىمۇ، باھا يەنىلا ئۈچ يىلدىن بۇيانقى ئەڭ تۆۋەن سەۋىيىگە يېقىنلىشىۋاتىدۇ. ئالتۇن باھاسىنىڭ تۆۋەنلىشى سەۋەبىدىن، ئەنگىلىيە مەبلەغ سالغۇچىلىرى ئالتۇننىڭ قىممىتىنى ساقلاش قاتارلىق سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن ئالتۇن سېتىشقا باشلىدى؛ شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، خەلقئارا ئالتۇن باھاسىنىڭ تۆۋەنلىشى دۇنيانىڭ ئالتۇنغا بولغان ئېھتىياجىنىڭ ئېشىشىغا تۈرتكە بولدى، بولۇپمۇ ئاسىيادىكى يېڭىدىن گۈللىنىۋاتقان بازارلاردا. جۇڭگو ئالتۇن جەمئىيىتىنىڭ سانلىق مەلۇماتلىرىغا قارىغاندا، بۇ يىلنىڭ دەسلەپكى يېرىمىدا، جۇڭگونىڭ ئالتۇنغا بولغان ئېھتىياجى ئۆتكەن يىلدىكىگە سېلىشتۇرغاندا %54 ئاشقان. لوندون ئالتۇن بازىرى جەمئىيىتىنىڭ بىلدۈرۈشىچە، ئىيۇن ئېيىدا لوندون بازىرىدا ئالتۇن سودىسىنىڭ مىقدارى 900 توننا بولۇپ، قىممىتى 39 مىليارد دوللار بولۇپ، 12 يىلدىن بۇيانقى رېكورت ياراتقان، ئاسىيا، بولۇپمۇ جۇڭگو ۋە ھىندىستاندىن ئالتۇنغا بولغان فىزىكىلىق ئېھتىياج ئالاھىدە كۈچلۈك بولغان، بۇ ئەنگىلىيە قاتارلىق غەرب مەبلەغ سالغۇچىلىرىنىڭ ئالتۇن سېتىشىغا تۈرتكە بولغان.

ئالتۇن غەربتىن ئاسىياغا يۆتكىلىشىگە ئەگىشىپ، سودىگەرلەر ۋە ئېرىتىش زاۋۇتلىرىنىڭ سودىسى جانلاندى. يىلنىڭ دەسلەپكى يېرىمىدا، Mattel قاتارلىق شىۋىتسارىيە ئېرىتىش زاۋۇتلىرى لوندون ئامبارلىرىدىن 400 ئۇنسىيەلىك چوڭ تۆمۈرلەرنى ئېرىتىپ، ئۇلارنى ئاسىيالىق سېتىۋالغۇچىلار ياقتۇرىدىغان كىچىك مەھسۇلاتلارغا ئايلاندۇرۇپ، تېز سۈرئەتتە سودا قىلدى. بىر يۇقىرى دەرىجىلىك ئالتۇن سودىگىرى مۇنداق دېدى: «شىۋىتسارىيەلىكلەر ئېرىتىش زاۋۇتلىرىنىڭ توختىماي ئىشلىشى ئۈچۈن كۈنىگە ئۈچ ياكى تۆت نۆۋەت ئىشلەيدۇ».